Karu llaqtakunapi educación derecho nisqa kallpanchasqa kayninta maskachkanku

Warmakunapa, wayna sipaskunapa hinallataq hatun runakunapa educación derechunku amachasqa kananpaqmi, Tribunal Constitucional internetnintakama Audiencia nisqata qispirqachin, Chaynapi Elita hinallataq Marleni Cieza fernandez ñañakunapa sentenciata qatipanankupaq.

 Pusaq pachak pichqa chunka kimsayuq yupaychasqa expediente nisqawanmi (Exp. N°00853–2015–PA/TC), 2015 watapi Cieza ñañakuna Amapro nisqata magistradukunamanta mañarqukurqaku, Educación derechunku ama usuchisqa kananpaq, chaynapi primer año secundaria nisqata tukupaykunankupaq. Ichaqa Utcubamba UGEL wasimanta mana uyarqurqakuchu IE 16957 Jesús Divino Maestro yachaywasipi matrikulakusqankuta, 18 hinallataq 19 watankupiña kasqankurayku.

Karu llaqtakunapi yachaq warmakuna yachaywasiman rinankupaq, wakcha kasaqankupi, sasachakusqankumantam TC kamarqachimun Estado de Cosas Inconstitucional, nispa. Amparo nisqata iskay ñañakunapaq magistradukuna uyarqusqankupa qipallantam, TC Educación Ministerio nisqapi umalliqkunatapunitaq kamarqachirqa musuq llamkaykunata paqarichinankupaq karu llaqtakunapi yachaqkunapa allinninpaq, tawa watallapi, kay 28 punchaw julio killam 2021 watapi tawa watamanña aypanqa, kamachiymi kachkan watanku hunqapasqa huayna sipaskuna, karu llaqtakunapi, wakcha llaqtakunapi tiyaqkuna yachaywasikunapi yachayninta tukupanankupaqpuni, qallarinankuqa Cajamarca, Amazonas, Ayacucho hinallataq Huancavelica suyukunapi. Chayhinallataqmi sapa suqta killa Educación Miniserio riqsichinan imaynatas sentenciata ruwachichkanku.

TC umalliq umaymanasqanman hinaqa, Educación Ministerio umalliqkunam llamkapananku karu llaqtakunapi lliw runakuna ñawinchayta yachanankupaq. Rimarisqanman hinaqa, 2012 watapim 15.9 % mana ñawinchaq runakuna karqaku, 2019 watapiñataq 14.5 %, chayraykum alfabetización nisqapi llamkapana.

Audienciapim umalliqkunata tapupaykurqaku: Augusto Ferrero Costa, Manuel Miranda Canales, Ernesto Blume Fortini, Carlos Ramos Núñez, José Luis Sardón de Taboada hinallataq Eloy Espinosa-Saldaña Barrera magistradukuna.

Audienciapim kaykullarqataq huknin kaq ñaña, Elita Cieza Fernández. Umalliqkuna sentenciata imayna llamkachisqankuta riqsiykachinankupaqñataqmi tinkuykanakurqaku: Gestión Pedagógica nisqapi viceministra, Diana Marchena Palacios, Educación Básica Alternativa, Intercultural Bilingüe hinallataq Servicios Educativos nisqapa umalliqnin, Nora Delgado Díaz, Amazonas Educación Regionalpa diretornin, Roger Guevara Goñas hinaspapas Utcubamba UGEL nisqapa directornin, Isaías Chávez Cardozo.