Tribunal Constitucional wasimanta
Tribunal Constitucional qapaq wasillam, Constitucionpi kamachisqankunata qatipan, constitucionta ama pipas usuchichkananpaq. Kikillanmi qapaq atiyniyuq, manam pipas kamachinchu, nitaqmi ruwayninkunapipas constitucional kamachiq wasikunaqa kanchu. Perú suyupa Constitución kamachiq Leypi hinallataq Tribunal Constitucionalta kamachiq Leypi ñawinchakusqanman hinallam llamkan.
Tribunal Constitucional wasim Perú Suyupa Constitución kamachiq qillqanta qatipaspa amachan, mayqan liykunapas, estadupa wasinkunapas, privado kaqkunapas constitusiunta ama sarunchachkanankupaq, nitaq usuchichkanankupaqpaschu.
Tribunalpim qanchis magistradukuna kanku, paykunatam pichqa watapaq Cungrisistakunalla akllanku. Tukurquptinkuqa, qatiyllaqa manam kaqmantaqa akllasqaqa kankumanchu.
Tribunal Constitucional wasipa llamkayninkunapi
Constitución kamachiq qillqapa 202 artikulunpi ñawinchakusqanman hinaqa, Tribunal Constitucional wasim:
- Yachanan, instancia única nisqallapi, Constitución qillqapi ñawinchakusqanman hina mana kasqankunata, inconstitucionalmi nispa ninankupaq.
- Yachanan Hábeas Corpus, Amparo, Hábeas Data hinallataq Cumplimiento nisqakunamanta, última hinallataq definitiva instancia nisqapi.
- Yachanan Coflictos de competencia nisqakunamanta, Constitución qillqapi Ley kamachikusqanman hinalla.
Constitucional Qatipaykuna
28237 Yupaychasqa Ley, Código Procesal Constitucional nisqanmi, 200 hinallataq 202 aritikulunkunapi, kimsa kaq yupayninpi ñawinchakusqanman hina, Constitucional qatipaykunata qatipan.
1. Hábeas Corpus Qatipay
2. Amparo Qatipay
3. Hábeas Data Qatipay
4. Cumplimiento Qatipay
5. Inconstitucionalidad Qatipay.
6. Competencial Qatipay
7. Acción Popular Qatipay
Constitucional qatipaykunam, sapakamapa llamkaynin kasqanman hina, kimsapi rakinasqa kachkanku:
● Tutela de Derechos nisqa Qatipay.- Constitucional dirichukunata amachanapaq. Kaypim rakisqa kachkanku: Hábeas Corpus, Amparo, Hábeas Data hinallataq Cumplimiento sutikunawan riqsisqa qatipaykuna.
● Control Normativo nisqa Qatipay.- Perú suyupi Constitución Qillqa amachasqa kananpaqmi, Acción Popular Qatipaywan, Norma sutiwan riqsisqa kamachiykuna -Leywan hina chaninchasqa kaqkuna- nitaq pisilla atiyniyuq kaq Liykunapas Constitución Qillqata ama usuchichkanankupaq. Iskaynin qatipaykunapim maskakun Constitución Política nisqa ama usuchisqa kayninta.
● Conflicto Competecial nisqa Qatipay.- Ejecutivo, Legislativo, Judicial sutikunawan riqsisqa Qapaq Atiykuna, chaynallataq Gobierno Regionalkuna, municipalidadkunapas, qusqanku atiyninman hinalla llamkanankupaq, atiyninkuta ama qichunakuchkanankupaq. Kaypiñataqmi rakisqa kachkan Competencial Qatipay.
