TC WASI AUDIENCIATA QISPIYKACHISQA, CARCELPI TIYAQKUNAPA YUYAYNINMANTA SENTENCIATA QATIPANANKUPAQ

Suyunchikpi carcelpi tiyaq runakunapa yuyayninta waqaychanapaq hinallataq yuyayninmanta tratamiento psiquiátrico nisqata apanankupaq, Tribunal Constitucional Pleno kimsa pata audiencia pública nisqapi qispiykachisqa sentenciata prisukunapa, salud mental-yuyayninmanta hatipanankupaq (Exp. N° 04007-2015-PHC).

Audiencia ukupim riksiykachimusqaku, Melchora Castañeda Tuesta, M.H.F.C policiapa maman, hábeas corpus hatipay churamusqanmanta, INPE umalliqkunapa kuntrampi, chaypim mañakusqa qari wawanta Lurigancho carcelmanta, Policia Nacionalpa hampina wasiman apanankupaq, psiquiatría nisqapi hawachikunampaq, kay runas ñakarin umampi sunqumpi yuyayninmanta.

Kay pasarquptinmi, estado de cosas inconstitucional nisqata niykusqaku, suyunchikpi carcelpi tiyaq runakunapa yuyayninmanta hawanankupaq hinaspa llamkanankupaq plan de acción nisqata ruwaspa, chaynapi riksinankupaq pikunam kau unquywan ñakarichkanku.

MINJUS umalliq willakaykamusqa, setiembre 2019 watamantas, iskay mas runakuna plan de accion especializado en salud mental nisqata yuyayninkuta hawanankupaq ruwasqakuña; ichaqa pandemia raykus kay llamkay takiarusqa. Vega niykamusqa suyachkansi junio killa tukuyta, carcelpi tiyaq runakunata, umanwan, yuyayninwan unquqkunata kay watapi plan de accion llamkaywan yanapanankupaq.

INPE kamachiq willakamun carcelpi tiyaqkunamantas, peru suyunchikpis 822 runakuna yuyayninmanta unquchkanku, paykunamantas 588 Lima llaqtapi tarikunku, 20 Cuzco llaqtapi, 19 Puno llaqtapi, 19 San Martin llaqtapi, 15 Chiclayo llaqtapi unquchkanku, 10 Puno llaqtapi, 7 Huánuco llaqtapi hinallataq 5 Arequipa llaqtapi. yapaykamuspam, carcelpi tiyaqkunas manaña hampiy atinan, kachkan 104 runakuna.

MINSA wasimanta rimariykamusqa, kachkansi wakichiy, Patricia Shara, trabajadora socialpa llamkaynin, paysi viernes 30 punchaw abril killata watusqa M.H.F.C. unquq runapa wasinta hinaspa tapusqa mamanta, paysi nin wawayqa manam ima hampitapas manam chaskinmanchu, manas esquizofrenia  unquywan kasqantaqa ari ninchu.

Yuyariykusqa artículo 24 Ley 30947 nichkan manan pipas qikutapayaywanqa hampichikunmanchu hinallaqa  hatipayninqa watukuqkunallapaqsi.